Hiện nay các loại thức ăn “ăn nhanh, ăn liền” ngày càng trở nên phổ biến rộng rãi, các cửa hàng “fastfood” cũng đua nhau mọc lên rất nhiều, nó phù hợp với cuộc sống hiện đại, khẩn trương. Nhưng nếu lạm dụng đồ ăn nhanh – fastfood sẽ không có lợi thậm chí còn có hại cho sức khỏe.

Khách hàng của các cửa hàng fastfood này (KFC, Lotteria, BBQ…) chủ yếu là các cô cậu thanh, thiếu niên. Nhiều bạn trẻ cho rằng đây là phong cách ăn sành điệu, biểu hiện của lối sống hiện đại. Điều đó chỉ đúng một phần mà các bạn chưa nhận thấy được mặt trái của nó đó là mất cân đối về dinh dưỡng và có thể có một số chất độc hại sinh ra trong quá trình chế biến ảnh hưởng tới sức khỏe.

Fastfood chứa nhiều calori và cholesterol nên khả năng gây béo phì cho những ai có xu hướng “lạm dụng” chúng là rất cao, muốn đốt bớt năng lượng dư thừa thì cần tăng cường hoạt động thể lực và tập thể dục thường xuyên nhưng khi sử dụng đồ ăn nhanh nhiều thì khiến con người trì trệ hơn (không phải đi chợ mua thực phẩm, chế biến, nấu nướng…). Các nghiên cứu y tế cho thấy việc dùng fastfood và nước ngọt có gas, soda… thường xuyên sẽ không tốt cho chức năng gan.

Không chỉ cung cấp nhiều chất béo và cholesterol, nhiều loại thức ăn nhanh còn có chỉ số đường huyết cao (chỉ số chuyển hoá carbonhydrat thành glucose đưa vào máu), ví dụ như các loại bánh được làm từ bột mì  trắng, khoai tây rán, các loại nước ngọt có gas (là những thành phần có trong khẩu phần của fastfood). Khi dùng các loại thức ăn nhanh trong thành phần có các loại thức ăn trên sẽ làm lượng đường tăng trong máu nhanh, khiến tuyến tụy phải tiết nhiều insulin để giúp chuyển hoá glucose thành năng lượng, do tuyến tụy luôn phải hoạt động quá nhiều sẽ bị suy giảm chức năng và dẫn đến đái tháo đường týp 2. Bệnh này trước đây chỉ gặp ở người lớn nay đã gặp ở trẻ em mà những trẻ em mập có nguy cơ mắc cao hơn.

- Những loại thực phẩm công nghiệp như thịt nguội, hot dog, thịt xông khói, lạp xường, gà rán… là những thành phần sử dụng trong fastfood đều có chứa hàm lượng muối cao và chất bảo quản. Nếu sử dụng nhiều fastfood sẽ đưa vào cơ thể lượng muối và chất bảo quản cao dẫn đến có hại cho tim, thận, làm tăng huyết áp động mạch.

Trong fastfood luôn chứa chất béo bão hòa triglycerid (loại chất béo xấu), làm gia tăng cholesterol trong máu gây xơ vữa động mạch, tăng huyết áp và các bệnh về tim mạch. Mặt khác có một loại axit béo Tran sinh ra trong quá trình chế biến tạo vị giòn ngon đều có ảnh hưởng xấu tới sức khỏe (ảnh hưởng tới chức năng hệ tim mạch, chức năng tuyến tụy, làm tăng nguy cơ bị bệnh đái tháo đường).

Các món ăn nhanh thường đơn giản không mang tính đa dạng thực phẩm. Theo lời khuyên của các chuyên gia dinh dưỡng, mỗi bữa ăn cần có đủ 4 nhóm thực phẩm (nhóm chất bột, nhóm chất đạm, nhóm chất béo, nhóm vitamin và muối khoáng) với 15 loại thực phẩm phối hợp khác nhau. Trong fastfood thường số lượng các loại thực phẩm ít và phải qua chế biến công nghiệp nên thiếu các thành phần vi lượng và khoáng chất. Do đó fastfood thường thiếu và mất cân đối về dinh dưỡng chưa kể đến vấn đề không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm trong khâu lựa chọn thực phẩm đầu vào không được kiểm soát chặt chẽ, sử dụng các chất phụ gia trong tẩm ướp và các dụng cụ chứa đựng không đáp ứng tiêu chuẩn vệ sinh.

Thói quen ăn fastfood sẽ làm cho các bạn gái trẻ sao nhãng quan tâm đến việc nội trợ, nữ công gia chánh, đến bữa ăn gia đình (đó chính là một phần quan trọng của hạnh phúc gia đình sau này).

Ở một số nước phát triển, người dân quen ăn fastfood và những thức ăn nhiều chất béo, năng lượng dẫn đến tỷ lệ người thừa cân, béo phì rất cao (Hà Lan, Mỹ…) đã có những chương trình, chiến dịch tuyên truyền nên giảm ăn fastfood, ăn nhiều rau xanh và tăng cường hoạt động thể lực.

Thực ra các loại fastfood (thức ăn nhanh) rất phù hợp với cuộc sống khẩn trương. Nhưng cái đích của chúng ta là ăn sao cho ngon, cho tiện nhưng phải đảm bảo sức khoẻ, vẻ đẹp và phòng tránh được bệnh tật. Do vậy chỉ nên ăn fastfood khi thực sự bận rộn, thiếu thời gian, không nên ăn thường xuyên, kéo dài nhiều ngày. Các bữa ăn truyền thống với đa dạng thực phẩm tươi, sạch, cân đối sẽ đem lại sự khoẻ mạnh, thân hình cân đối và phòng tránh được các bệnh liên quan đến ăn uống.

TS. Hoàng Kim Thanh-Suckhoedoisong